---

Opis obiektu:

---

Arboretum, ogród dendrologiczny, dendrarium - pod tymi określeniami kryje się miejsce wyjątkowej urody, specyficzny rodzaj ogrodu botanicznego, w którym najważniejsze są drzewa i krzewy.

Arboretum w malutkiej leśnej osadzie Wirty posiada również szczególne położenie - nad jeziorem, w otoczeniu lasów Borów Tucholskich.

Początki arboretum sięgają 1875 r., kiedy to nadleśniczy Adam Putrich posadził szpaler drzew owocowych, a w kolejnych latach założył 29 powierzchni doświadczalnych nad drzewami nierodzimego pochodzenia. Obserwacje były na tyle ciekawe, że aż do wybuchu I wojny światowej systematycznie pojawiały się w naukowych publikacjach. Interesowano się nie tylko drzewami, ponieważ na przełomie XIX i XX wieku zgromadzono ogromną kolekcję róż. Zaczątek ogrodu botanicznego z kolekcją dendrologiczną sięga właśnie tego okresu. W latach 50. XX wieku pojawiły się drzewa egzotyczne oraz alpinarium, czyli ogród ze skał, kamieni i ziemi, tworzący uroczy górski krajobraz. Obecnie układ przestrzenny jest jeszcze bardziej zróżnicowany. Ogród zajmuje 33,61 ha i podziwiać tam możecie 145 gatunków roślin iglastych, 310 liściastych i ok. 150 gatunków runa leśnego.

W arboretum w Wirtach znajduje się jedyny w Polsce okaz orzecha pośredniego. Ale zwróćcie też uwagę na cyprysik groszkowy odmianę szpilkową, żywotnik japoński i tulipanowiec amerykański odmianę żółtobrzeg. Ogród jest piękny o każdej porze roku, ale nam najbardziej podoba się w maju i czerwcu, kiedy kwitnie różanecznik, zwany też rododendronem lub azalią. Kwitnie obficie na wiele kolorów, bo ma ok. 400 odmian. Kwiaty mogą być różnokolorowe, różowe, czerwone, żółte, fioletowe, białe.

Ogród podzielono na 4 części: ogród dendrologiczny, roślinność europejska, amerykańska i azjatycka. Inny podział obejmuje 2 części: część parkową i część leśną. Część parkowa składa się z drzew iglastych i liściastych posadzonych przy alejach. Wygląda niczym park. Część leśna położona jest nad jeziorem Borzechowskim, przecinają ją dolinki. Posadzono tam drzewa egzotyczne i niemal dwustuletnie drzewa krajowe. Peter Wohlleben w "Sekretnym życiu drzew" pisze, że 100-letnie drzewa to młodziaki, ledwie wyrosłe z lat szkolnych. Natomiast 200-letnie drzewa można już uznać za osobniki dorosłe. A gdzie do starości... Daleka droga. W Europie nie ma już puszczy, ponieważ powinny ją tworzyć bardzo stare drzewa. Na naszym kontynencie spotyka się już tylko lasy. Przy okazji polecamy Wam przeczytanie "Sekretnego życia drzew".

Arboretum to nie tylko ogród, to również wyłuszczarnia szyszek, komory do sortowania i przechowywania nasion, magazyn szyszek, tunele foliowe i szklarnia.

Na terenie Arboretum znajduje się grób Victora Puttricha, syna założyciela ogrodu Adama Putricha. Poszukajcie również rzeźby św. Franciszka umieszczonej w dziupli.

Niedaleko Ogrodu prowadzona jest agroturystyka w pięknej, starej leśniczówce z 1900 r. Właściciele zachęcają hasłem "Hałas zostaw miastu, ciszę znajdziesz w lesie". Nas przekonali.