---

Opis obiektu:

---

Lipsk położony nad rzeką Biebrzą jest często punktem startowym spływów kajakowych tą rzeką. Nieraz pojawiają się nieścisłości dotyczące położenia miasta i pytania - czy leży na Suwalszczyźnie, czy Podlasiu. Już tłumaczymy. Lipsk znajduje się w województwie podlaskim, na Suwalszczyźnie, jednak nie na Podlasiu. Podlasie i Suwalszczyzna to oddzielne krainy historyczne. Suwalszczyzna nie jest więc częścią historycznego Podlasia (oprócz niewielkiej części powiatu augustowskiego), ale w całości (polska część Suwalszczyzny) znajduje się w granicach województwa podlaskiego.

Początki osadnictwa na tym terenie sięgają 1533 r., natomiast miasto powstało w 1580 r. Zachował się zabytkowy układ przestrzenny z II poł. XVI w.

Z zabytków odwiedźcie cmentarz żydowski założony pod koniec XVIII w. Uległ on zniszczeniu podczas II wojny światowej. Znajduje się na nim kilkadziesiąt nagrobków i kamienny obelisk z napisem \"Żydom lipskim-mieszkańcy\". Żydów lipskich, podobnie jak i tych z innych miast, spotkał tragiczny los. W 1941 r. naziści wywieźli 99 Żydów z Lipska do getta w Grodnie i Augustowie, skąd na przełomie 1942 i 1943 r. zostali przetransportowani do nazistowskich obozów zagłady. Dawniej w Lipsku znajdowała się również bożnica żydowska, jednak trudno jest obecnie ustalić jej lokalizację.

W Lipsku znajduje się zabytkowy neogotycki kościół Matki Bożej Anielskiej, budowany w latach 1906-1914. Kościół ucierpiał podczas obu wojen światowych. Po każdej był odbudowywany. Wyposażenie kościoła jest drewniane, głównie neogotyckie. W ołtarzu głównym zwróćcie uwagę na figury Matki Bożej Anielskiej, Apostołów Piotra i Pawła i św. Michała Archanioła. W lewym ołtarzu bocznym znajduje się figura Chrystusa z gorejącym sercem, w prawym ołtarzu ikona Matki Bożej Bazylianki okryta koszulką. Wokół kościoła usytuowany był cmentarz.

Drugi cmentarz rzymskokatolicki, nie wpisany jednak do rejestru zabytków, założony został w 1825 r. i położony jest w północno-wschodniej części miasta. Najstarsze zachowane do dziś nagrobki pochodzą z II poł. XIX w. i początku XX w. Wiele z nich wyróżnia się piękną formą i doskonałym warsztatem - są m.in. żeliwne, lane krzyże pochodzące z pobliskiej Huty Sztabińskiej; jest żeliwny nagrobek w formie krzyża na wysokim cokole, z inskrypcją nagrobną z 1881 r. dekorowany aniołkiem stojącym przy urnie i gaszącym pochodnię. Ciekawy jest również wysoki krzyż osadzony na postumencie o gładkich ramionach zakończonych ażurowym trójliściem z wkomponowaną palmetką. Ramię podłużne krzyża zakończone jest półpostacią anioła ze złożonymi do modlitwy rękoma. W dole krzyża tablica z inskrypcją z 1884 r. lub 1885 r.

Nie przeoczcie też pięknego drewnianego domu katolickiego z XX wieku oraz schronów bojowych umocnień Linii Mołotowa. Zobaczcie też Kopiec Wolności usypany w 1922 r. w miejscu dawnej cerkwi prawosławnej zlikwidowanej w latach 20-tych XX w.

Wstąpcie do Muzeum Regionalnego w Lipsku, które mieści się w ratuszu. A w nim Izba Regionalna z ekspozycją narzędzi rolniczych i gospodarskich. Przedstawiono też wnętrze dawnej izby wiejskiej. Jednym z projektów jest Muzeum Lipskiej Pisanki i Tradycji, ponieważ Lipsk nazywany jest zagłębiem pisankarskim. Muzeum zachowuje tradycję pisankarską opartą na technice batiku szpilkowego. Odbywają się w nim warsztaty pisankarstwa, wykonywania pająków i palm wielkanocnych, wycinanek oraz pokazy wypieku pieczywa obrzędowego (korowajów - tradycyjnego drożdżowego ciasta, które dawniej na weselu zastępowało tort oraz gąsek weselnych wypiekanych razem z korowajem - były to ptaszki rozdawane dzieciom w przeddzień wesela).