Zielony szlak Augustów-Lipsk
Informacje o obiekcie:
- Nazwa:
- Zielony szlak Augustów-Lipsk
- Województwo:
- podlaskie
- Współrzędne GPS:
- 53.679444 / 22.972221999999988
- Szlak:
- Biebrza
- Typ:
- Atrakcje
Ocena obiektu (ocen: 165) 4.7 / 10
Opis obiektu:
Zielony szlak PL-258-z prowadzi z Augustowa przez Jastrzębnę do Lipska. Liczy 78,3 km i jest szlakiem łatwym. Dostępny jest dla turystyki rowerowej na 46,9 km. Prowadzi wówczas następująco: Wrotki - Jaminy - Czarniewo - Sztabin - Lipsk
Od wsi Wrotki szlak przebiega skrajem otuliny Biebrzańskiego Parku Narodowego. W Jaminach zobaczcie drewniany kościółek z 1780 r., przeniesiony z Augustowa w 1845 roku. Przy kościele stoi krzyż upamiętniający rozstrzelanie przez Niemców w 1944 roku 24 mieszkańców wsi za zabicie niemieckiego żandarma. Zabytkowy jest cmentarz z żeliwnymi pomnikami i krzyżami pochodzącymi z Huty Sztabińskiej.
Zwróćcie również uwagę na zabytkowe spichlerze z podcieniami, tzw. świronki oraz okoliczne drewniane kapliczki o konstrukcji zrębowej z XIX wieku położone wzdłuż szosy w kierunku Sztabina, Jaziewa i Wrotek. Takich drewnianych zabytków w Jaminach jest więcej. Wypatrujcie drewnianej plebani (obecnie dom mieszkalny nr 16) z 1831 r. oraz drewnianej stodoły plebańskiej z 1860 r.
Z Jamin szlak prowadzi do Czarniewa, Czarnego Lasu, a następnie do Sztabina. Ze Sztabinem związany był wyjątkowy człowiek, reformator społeczny hrabia Karol Brzostowski. Był nietypowym dla ówczesnych czasów reformatorem i wizjonerem. W swoich dobrach sztabińskich zniósł pańszczyznę, stworzył samorząd wiejski i system socjalny, jak szkolnictwo i opieka lekarska. Walczył z pijaństwem, bezrobociem i przestępczością na wsi. Uczył nowych upraw, zmodernizował sztabińską wieś. Bez wątpienia wyprzedził swoją epokę. Sam był człowiekiem kreatywnym, wymyślił mechaniczną dojarkę i wirówkę do mleka. Stworzył hutę szkła i metalu, jedną z najnowocześniejszych w Królestwie Polskim i w Rosji. Do dzisiaj na okolicznych cmentarzach można podziwiać żeliwne krzyże pochodzące z huty. Huta Brzostowskiego wykonała również odlewy żelazne potrzebne do budowy śluz Kanału Augustowskiego, którego tworzenie rząd Królestwa Polskiego rozpoczął w 1824 r.
Na dobra sztabińskie składały się również: browar, fabryka wódek gatunkowych w Cisowie, gorzelnia zlokalizowana w dawnym folwarku zwanym Popowszczyzną, cegielnia, garbarnia oraz tartak.
Obecnie w Sztabinie zobaczcie kościół św. Jakuba Apostoła z 1912 r. (w murach kościoła można zauważyć pociski upamiętniające bombardowania wojenne tej świątyni). Koło kościoła znajduje się zegar słoneczny ufundowany przez hrabiego Brzostowskiego, popiersie Joachima Litawora Chreptowicza (Chreptowicze byli przodkami hrabiego Brzostowskiego) i mogiła ks. Jakuba Rółkowskiego.
Na placu Karola Brzostowskiego zajdźcie do Izby Regionalnej Ziemi Sztabińskiej im. Romana Gębicza (założyciela Izby), gdzie zobaczycie wyroby z huty oraz broń, amunicje i mundury partyzantów z gminy. W pobliskim parku popiersie hrabiego i pomnik poświęcony siedmiu osobom, które zginęły w okolicach Sztabina w latach 1945-1949.
Ze Sztabina szlak wiedzie do Krasnyboru, gdzie zobaczcie kościół z końca XVI wieku (dawniej cerkiew unicka), najstarszy obiekt sakralny na Suwalszczyźnie. Dość nietypowy w formie, bo stanowi mieszankę renesansu z późnym gotykiem i typowym średniowiecznym budownictwem prawosławnym. We wnętrzu znajduje się obraz, który według legend nie daje się skopiować - olejny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Zabytkowy jest także cmentarz kościelny, kaplica cmentarna św. Rocha z XIX wieku (która pełni obecnie funkcję kościoła) i cmentarz parafialny. Na cmentarzu zobaczycie odlewy z Huty Sztabińskiej. Jeden z nagrobków wykonał własnoręcznie hrabia Brzostowski. Ma on formę neogotyckiej kapliczki i postawiony został dla Wiktorii Wierzbickiej-Rymaszewskiej, najwierniejszej współpracownicy hrabiego, głównej księgowej majątku.
W Krasnyborze zwróćcie też uwagę na pomnik kryjący groby żołnierzy Powstania Styczniowego, przywiezionych tam po zwycięskiej bitwie w Puszczy Augustowskiej w 1863 r. oraz pomnik z wyrytymi nazwiskami ofiar zbrodni NKWD i UB z obławy lipcowej 1945 r.
Z Krasnyboru, przez Jastrzębną, Ostrowie Biebrzańskie i Nowy Lipsk szlak kończy się w Lipsku. Lipsk położony nad rzeką Biebrzą jest często punktem startowym spływów kajakowych tą rzeką.
Z zabytków odwiedźcie cmentarz żydowski założony pod koniec XVIII w. Uległ on zniszczeniu podczas II wojny światowej. Znajduje się na nim kilkadziesiąt nagrobków i kamienny obelisk z napisem "Żydom lipskim-mieszkańcy". Dawniej w Lipsku znajdowała się również bożnica żydowska, jednak trudno jest obecnie ustalić jej lokalizację.
W Lipsku zabytkowy jest neogotycki kościół Matki Bożej Anielskiej, budowany w latach 1906-1914. Wyposażenie kościoła jest drewniane, głównie neogotyckie. W ołtarzu głównym zwróćcie uwagę na figury Matki Bożej Anielskiej, Apostołów Piotra i Pawła i św. Michała Archanioła. W lewym ołtarzu bocznym znajduje się figura Chrystusa z gorejącym sercem, w prawym ołtarzu ikona Matki Bożej Bazylianki okryta koszulką. Wokół kościoła usytuowany był cmentarz.
Drugi cmentarz rzymskokatolicki, nie wpisany jednak do rejestru zabytków, założony został w 1825 r. i położony jest w północno-wschodniej części miasta. Najstarsze zachowane do dziś nagrobki pochodzą z II poł. XIX w. i początku XX w. Wiele z nich wyróżnia się piękną formą i doskonałym warsztatem - są m.in. żeliwne, lane krzyże pochodzące z pobliskiej Huty Sztabińskiej; jest żeliwny nagrobek w formie krzyża na wysokim cokole, z inskrypcją nagrobną z 1881 r. dekorowany aniołkiem stojącym przy urnie i gaszącym pochodnię. Ciekawy jest również wysoki krzyż osadzony na postumencie o gładkich ramionach zakończonych ażurowym trójliściem z wkomponowaną palmetką. Ramię podłużne krzyża zakończone jest półpostacią anioła ze złożonymi do modlitwy rękoma. W dole krzyża tablica z inskrypcją z 1884 r. lub 1885 r.
Nie przeoczcie też pięknego drewnianego domu katolickiego z XX wieku oraz schronów bojowych umocnień Linii Mołotowa. Zobaczcie Kopiec Wolności usypany w 1922 r. w miejscu dawnej cerkwi prawosławnej zlikwidowanej w latach 20-tych XX w.
Wstąpcie do Muzeum Regionalnego w Lipsku, które mieści się w ratuszu. A w nim Izba Regionalna z ekspozycją narzędzi rolniczych i gospodarskich. Przedstawiono też wnętrze dawnej izby wiejskiej. Jednym z projektów jest Muzeum Lipskiej Pisanki i Tradycji, ponieważ Lipsk nazywany jest zagłębiem pisankarskim. Muzeum zachowuje tradycję pisankarską opartą na technice batiku szpilkowego. Odbywają się w nim warsztaty pisankarstwa, wykonywania pająków i palm wielkanocnych, wycinanek oraz pokazy wypieku pieczywa obrzędowego (korowajów - tradycyjnego drożdżowego ciasta, które dawniej na weselu zastępowało tort oraz gąsek weselnych wypiekanych razem z korowajem - były to ptaszki rozdawane dzieciom w przeddzień wesela).
Aktualne komantarze do obiektu
Aktualnie brak komentarzy dla obiektu.