---

Opis obiektu:

---

Dobre Miasto położone jest na Warmii, na niewielkim wzniesieniu doliny rzeki Łyny. Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie od pruskiego "gudde" - krzak, zarośla.

Miastem, jak i całą Warmią, zarządzali biskupi, było ono ośrodkiem ich dóbr i siedzibą kapituły kolegiackiej. Na pewno wielu z Was zdziwi, że mieszkańcy regionu często stosują podział na Warmię i Mazury. Musicie wiedzieć, że Warmia jest krainą historyczną powstałą w 1243 r. i miała ona wyraźnie określone granice. Podczas kolonizacji tych terenów przez Krzyżaków utworzono 4 diecezje. Zgodnie z bullą papieską w diecezjach biskup jedną trzecią diecezji brał w swoje gospodarowanie i sprawował tam władzę religijną i świecką. Największą diecezją była warmińska z początkową siedzibą w Braniewie. Pod koniec polsko-krzyżackiej wojny 13-letniej (1454-1466) podpisano pokój toruński. Wielki mistrz krzyżacki klęknął przed Kazimierzem Jagiellończykiem i cały obszar Warmii włączono do Prus Królewskich, nowej prowincji podległej polskiej Koronie. Do 1772 r. Warmia należała do Polski. Po I rozbiorze Polski ziemie te na 173 lata zagarnęły Prusy (zabór pruski), a księstwo warmińskie przestało istnieć. Warmia wraz z Mazurami stały się częścią państwa polskiego dopiero w 1945 r.

Wracając do biskupów, traktowano ich niemal jak samodzielnych władców. Mieli prawa i możliwości ogromne. Byli zwierzchnikami sił zbrojnych, lokowali wsie i miasta, wydawali ustawy krajowe (aż do I rozbioru biskup zasiadał w pierwszej dziesiątce senatorów Rzeczypospolitej), używali niekiedy tytułu księcia biskupstwa warmińskiego. Byli ludźmi światłymi i przyczynili się do rozwoju Warmii pod kątem zarówno naukowym jak i gospodarczym.

Napomkniemy, że z kolei Mazury były krainą przede wszystkim etniczną, a samo określenie "Mazury" pojawiło się dopiero w XIX wieku. W odróżnieniu do Warmii nie jest łatwo określić granice Mazur. Nie będziemy się nad tym rozwodzić, ale ogólnie rzecz biorąc obecnie Pojezierze Mazurskie (które obejmuje większość Mazur i trochę więcej niż połowę Warmii) zawiera w sobie to, co ogółowi kojarzy się z Mazurami.

W 1347 r. przeniesiono do Dobrego Miasta Kapitułę Kolegiacką, co zapoczątkowało tam rozwój budownictwa. W kolejnych latach kanonicy wybudowali kościół odpowiadający rangą kapitule, szkołę parafialną, szpital, wzmocniono obwarowania miejskie. W 1810 r. dekretem króla Prus zlikwidowano kolegiatę, aby przywrócić ją go życia dopiero w 1960 r.

Z zabytków Dobrego Miasta polecamy oczywiście gotycki kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych mający tytuł bazyliki mniejszej. Jej budowę rozpoczęto w 1359 r. Obecnie możecie podziwiać m.in. 5 ołtarzy (dawniej było ich 15), ambonę z 1693 r., stalle z 1673 r. ze stopniami w kształcie lwów oraz nadal czynne organy.

Zobaczcie też klasycystyczny kościół poewangelicki wybudowany w latach 1830-1834, w którym znajduje się obecnie biblioteka. Kościół ewangelicki istniał do 1945 r. Innym sakralny zabytek Dobrego Miasta to późnobarokowa kaplica św. Mikołaja z ok. 1740, obecnie greckokatolicka Cerkiew św. Mikołaja.

Wstąpcie do Baszty Bocianiej, gotyckiej wieży z XIV wieku, która jest fragmentem murów obronnych miasta. Jej nazwa wzięła się od gnieżdżących się od stuleci na jej szczycie bocianów. Obecnie w Baszcie znajduje się siedziba Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze”. Na 5-ciu kondygnacjach mieszczą się m.in. galeria sztuki i Muzeum Historii Dobrego Miasta.

Wyjątkowym miejscem w Dobrym Mieście, które Wam szczególnie polecamy, jest Skansen Miejski utworzony w 2014 r. W zrewitalizowanych zabytkowych kamieniczkach z przełomu XVII/XVII wieku odtworzono dawne zakłady rzemieślnicze z XX wieku: szewski, fryzjerski, krawiecki, pracownię fotograficzną oraz dom piekarza.

Mamy dla Was ciekawostkę - Dobre Miasto słynie ze słodkości, ponieważ znajduje się tam Zakład Cukierniczy Jutrzenka.