---

Opis obiektu:

---

Orneta, położona nad rzeką Drwęcą Warmińską i jeziorem Mieczowym, jest często pomijana przez turystów, a niesprawiedliwie, bo zabytków jej nie brakuje. Mimo, że pod względem bazy turystycznej nie jest mocno rozwinięta, z każdym rokiem jest jednak coraz lepiej. Urok miasta docenili filmowcy, którzy kręcili tam część scen do "Papuszy" w reżyserii Joanny i Krzysztofa Krauze oraz do "Róży" w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego.

Nad miastem góruje kościół św. Jana Chrzciciela, majestatyczny i potężny niczym zamek. Jest to gotycka ceglana budowla z lat 1350-1370, która obecnie posiada 8 kaplic, dawniej było ich 10. Przyjrzyjcie się z bliska ceramice ceglanej zewnętrznej z płaskorzeźbami głów męskich i kobiecych oraz ciekawym rzygaczom.

We wnętrzu barokowy ołtarz z 1744 r., barokowa ambona z 1744 r., malowidła ścienne (Koronacja Najświętszej Maryi Panny z ok. 1380 r., Panny Mądre i Głupie z ok. 1420-1440 r., św. Anna Samotrzeć w towarzystwie świętych Jana Ewangelisty i Jakuba Większego z końca XV w. oraz Męczeństwo św. Sebastiana z pocz. XVI w.) Wyjątkowe są również: portret kardynała Stanisława Hozjusza z 1570 r., żyrandol z 1576 r. oraz gotycki wolnostojący krzyż z XV w.

Za kościołem znajduje się zabytkowa plebania.

Kościół wzniesiony został w pobliżu zamku, którego budowę rozpoczęto przed 1315 r. i budowano do ok. 1340 r. Jedyne zachowane po nim ślady to piwnice i fundamenty Szkoły Podstawowej nr 1. Do orneckiego zamku biskup Herman z Pragi przeniósł nawet z Braniewa w 1341 r. główną siedzibę biskupów warmińskich. W 1350 r. kolejny biskup, Jan z Miśni przeniósł ją jednak do Lidzbarka Warmińskiego. Przy zamku funkcjonował biskupi folwark, młyn, warsztat do obróbki sukna i tartak.

Zabytkowy jest ratusz z 1351 r. postawiony w miejscu dawnego domu kupieckiego. Uroku odebrały mu dobudowane w XV w. budy. Na wieży ratusza znajduje się najstarszy na Warmii dzwon z 1384 r. Wokół ratusza urocze zabytkowe kamieniczki z XVII-XIX w. często z pięknymi krużgankami.

Z sakralnych zabytków Ornety zobaczcie również cerkiew prawosławną św. Mikołaja, która dawniej była kościołem ewangelickim zbudowanym w latach 1829-1830. Od zachodu i północy znajduje się teren zabytkowego cmentarza. Zabytkowa jest również cerkiew bł. Emiliana Kowcza mieszcząca się w budynku magazynowym z początku XX w. Ponadto klasztor sióstr katarzynek z końca XVI w. oraz synagoga zbudowana w 1890 r. Hitlerowcy zdewastowali ją podczas wojny, a po jej zakończeniu budynek stał się domem mieszkalnym. Z kolei na cmentarzu żydowskim założonym w 1806 r. wypasane są krowy. Bardzo to smutne, brak szacunku i zainteresowania historią...

Miłośnicy przyrody będą zachwyceni Rezerwatem Doliny Rzeki Wałszy, w którym zaobserwować można m.in. wydrę, zimorodka, orlika krzykliwego oraz bogatą florę, np. widłak jałowcowaty, buławnik czerwony, podkolan biały, gnieźnik leśny, tojad dzióbaty, skrzyp olbrzymi, bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko i obuwik pospolity.

Przez Ornetę i okolice przebiega wiele szlaków turystycznych, m.in. Szlak Fortyfikacji Trójkąta Lidzbarskiego oraz Szlak kolejowy Lidzbark Warmiński-Orneta przebiegający dawnym nasypem kolejowym

Ciekawostką jest, że w Ornecie przez dziesięciolecia PRL-u produkowano furmanki! Ornecka Fabryka Wozów była popularna w całej Polsce i w Chinach, do których eksportowano pojazdy. Fabryka przestała istnieć w 1992 r. Orneta w XIX w. znana była również z produkcji tytoniu.