---

Opis obiektu:

---

Reszel jest spokojnym miasteczkiem należącym do Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Cittaslow, zrzeszającego miasta hołdujące zasadom wolno, cicho, dokładnie i aktywnie w opozycji do masowo, szybko, głośno, powierzchownie. Reszel był pierwszym polskim miastem, które przystąpiło do sieci cittaslow.

I rzeczywiście życie w Reszlu toczy się niespiesznie, w cieniu olbrzymiego biskupiego zamku, do którego latem przyjeżdżają autokary pełne turystów. Zamek powstawał w latach 1350-1401 i miał funkcję obronną. Dopiero w latach 1594-1597 z inicjatywy kardynała Andrzeja Batorego przekształcono go w rezydencję myśliwską. Często przebywali w zamku biskupi warmińscy, np. Ignacy Krasicki.

Po I rozbiorze Polski w 1772 r. zamek przejęły władze pruskie i w 1780 r. urządziły w nim więzienie oraz magazyn zboża i spirytusu. W 1806 r. pożar strawił całą drewnianą zabudowę miasta, ratusz i część zamku, a drugi pożar z 1807 r. strawił do końca zamek. W 1822 r. ruinę zamku przekazano gminie ewangelickiej, która przeprowadziła remont. Zamek stracił wówczas swoje średniowieczne cechy (m.in. rozebrano piętrowe krużganki). W skrzydle południowym urządzono zbór. W roku 1958 zamek przejęło Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne "Pojezierze" i w latach 1976-1985 przeprowadziło gruntowny remont. Po remoncie na zamku działał dom pracy twórczej i galeria sztuki. Od roku 2001, po kolejnej renowacji, na zamku działa hotel, restauracja serwująca m.in. smakowite kołduny z baraniny oraz Galeria Sztuki Współczesnej będąca oddziałem Muzeum Warmii i Mazur. Zamek upodobał sobie nieżyjący już Franciszek Starowieyski, grafik, malarz, rysownik i scenograf, który tworzył na zamku i wystawiał swoje prace.

Urokliwy jest średniowieczny układ urbanistyczny miasta zachowany w bardzo dobrym stanie. Spacerując po miasteczku ma się wrażenie, jakby czas się cofnął. Piękne są trzy gotyckie mosty z XIV w. oraz fragmenty murów obronnych z XIV w. W centrum rynku stoi klasycystyczny ratusz zbudowany w roku 1815 lub 1816 w miejscu dawnego, gotyckiego z XVII w., który spłonął w 1806 r.

W 2016 r. odrestaurowano zabytkową plebanię, która jest najstarszą spośród istniejących na Warmii. Plebania przez 600 lat znajdowała się w runie. Nawet wtedy, opleciona bluszczem, sprawiała duże wrażenie. Teraz, po trwającym kilka lat remoncie, prezentuje się okazale. Dawniej był to budynek archiprezbitra Reszla, czyli głównego kapłana na cały dekanat. Mieszkali w nim spowiednicy królów, teologowie czy duszpasterze Reszla. Następnie znajdowały się w nim mieszkania komunalne. W planach jest stworzenie w dawnej plebanii muzeum Reszla.

Zajrzyjcie również do kościoła św. Piotra i Pawła, aby podziwiać jego wnętrze i wejść na wieżę, skąd rozpościera się widok na miasteczko i okolice. Kościół został zbudowany po 1360 r. Zabytkowe wyposażenie kościoła to m.in. ołtarz główny wykonany w latach 1820-1822, ambona z 1822 r., chór z lat 1828-1830, chrzcielnica wykonana w latach 1828-1833, organy z 1841 r., 4 konfesjonały z 1758 r. oraz ołtarze boczne wykonane w latach 1843-1844. W kościele znajdują się również cenne obrazy, kielichy, monstrancja, 2 relikwiarze, lampka wieczna i 2 rokokowe krzyże ołtarzowe.

Kolejnym sakralnym zabytkiem Reszla jest cerkiew Przemienienia Pańskiego z XVIII w. Pierwszymi użytkownikami budynku byli Augustianie. Po zawaleniu kościoła, został on odbudowany w 1580 r. jako kościół św. Jana Chrzciciela i z czasem przekazany jezuitom. Jego historia dalej była burzliwa, trawił go pożar, był odbudowywany. W 1798 r. z powodu pęknięcia rozebrano go. W latach 1799-1800 wybudowano nowy kościół w stylu późnego baroku i nadano mu wezwanie św. Krzyża. W części południowo-wschodniej ściany kościoła zachował się fragment muru gotyckiego.

Z Reszla blisko jest do Sanktuarium Maryjnego w Świętej Lipce i jeśli zdecydujecie się tam jechać, zwróćcie uwagę na zabytkowe kapliczki Drogi Krzyżowej rozsiane na długości ok. 6 km oraz również zabytkowe lipy.

Ciekawostka jest, że Reszel w okresie baroku był znanym miastem artystów. Pochodzili z niego słynni rzeźbiarze, m.in. Krzysztof Peucker (wykonał prace m.in. dla sanktuarium w Świętej Lipce, katedry fromborskiej, kościoła w Chwalęcinie, Krośnie) i rodzina Schmidtów (m.in. Jan Schmidt, który praktykował u Krzysztofa Peuckera, swojego przyszłego teścia oraz Chrystian Bernard Schmidt, syn Jana Schmidta).

Bardziej nośna jest ciekawostka, jakoby w Reszlu spłonęła na stosie ostatnia czarownica. Pewne jest, że 21 sierpnia 1811 r. spłonęła tam Barbara Zdunk oskarżona o czary i podpalenie zamku.