---

Opis obiektu:

---

Bardzo duży skansen na Warmii i Mazurach, a dokładnie Muzeum Budownictwa Ludowego Park Etnograficzny znajduje się w Olsztynku. Ale tych mniejszych jest więcej, rozsiane są po całym regionie. W Wejsunach znajduje się Izba Regionalna. W drewnianej, zabytkowej chałupie mazurskiej z XIX wieku nauczyciel i regionalista Eugeniusz Bielawski zgromadził wiele przedmiotów z przeszłości regionu, a po jego śmierci Izbą zaopiekowały się władze Rucianego-Nidy.

W Wejsunach zobaczycie stare meble, przedmioty codziennego użytku, narzędzia gospodarskie, rzadkie egzemplarze gazet, kancjonały drukowane gotykiem, kronikę Wejsun, przedwojenną mapę szkolną regionu, stare fotografie... Szczególnie w tych ostatnich ukryty jest jakiś nieopisany urok. Uwagę zwracają również krosna, drewniana wędka oraz tabliczka szkolna, która dawniej zastępowała uczniom zeszyt.

Osada Wejsuny została założona w 1763 r. Po zwiedzeniu Izby Regionalnej zobaczcie również ewangelicki kościół z 1898 r., cmentarz ewangelicki z kwaterą z okresu I wojny światowej oraz drewniane chaty.

Z Wejsunami związana jest kamienna baba - obelisk o wysokości 140 cm z zarysowaną twarzą. Obelisk prawdopodobnie symbolizował dla Prusów bóstwo lub bohatera. A kamienna baba to nie baba, a chłop. Zawsze przedstawiała ona mężczyznę. Nazywano je babami najprawdopodobniej od tureckiego słowa bałbał. Określano nim posągi znajdujące się na terenach ciągnących się od stepów nad Morzem Czarnym po Mongolię. Kamienna baba z Wejsun znajduje się obecnie w Piszu na Placu Daszyńskiego.

Istnieje wiele niedopowiedzeń dotyczących tego posągu. Według jednych źródeł w 1872 r. znaleźli ją na kupie kamieni pod lasem (prawdopodobnie był to kurhan), dwaj mieszkańcy wsi (Wielk i Sadowski). Miejscowy nauczyciel namówił chłopów, by wkopali posąg w pobliżu drogi Wejsuny-Pisz. Według innych był to rolnik Jeromin, który znalazł ją w polu. Inna hipoteza nawiązuję do nazwy "Francuz", którą miejscowi określają posąg, ponieważ podobno wyrzeźbił go jeden z ich przodków na pamiątkę przemarszu wojsk napoleońskich. Baba z Wejsun ma uszkodzony nos i tu również hipotez odnośnie szkody jest kilka. Wśród nich opowieść autochtona Adolfa Jeromina, jakoby nos odstrzelił figurze ze sztucera około 1886 r. miejscowy leśniczy, Niemiec, który wówczas był pijany. Inna opowieść głosi, że nos odstrzelił babie pijany funkcjonariusz UB w końcu lat czterdziestych, a zastraszeni Mazurzy bali się o tym opowiadać. Pewnym jest jednak data znalezienia Baby z Wejsun, czyli 1872 r. i przewiezienia do Pisza - 1969 r.