---

Opis obiektu:

---

Ruciane-Nida otoczone są lasami Puszczy Piskiej. Miasteczko ożywa latem wraz z pojawieniem się turystów, najczęściej miłośników kajaków lub żeglarstwa. Położone jest nad jeziorem Nidzkim i Guzianka Wielka. Przez Ruciane-Nida przepływa rzeczka Nidka. W sezonie letnim kursują statki pasażerskie do Mikołajek i Giżycka.

W przeszłości istniały dwie osady Ruciane i Nida. Powstały w XVII w. Rozwijały się dość prężnie, ponieważ działały tam hamernie, smolarnie, dziegdziarnie, wypalarnie węgla drzewnego (tzw. drewna generatorowego Niemcy używali w czasie II wojny światowej jako paliwa do napędu silników samochodowych). Po I wojnie światowej Ruciane stały się znanym w Prusach Wschodnich letniskiem.

W Rucianym-Nidzie zobaczcie koniecznie zabytkową wyłuszczarnię nasion zbudowaną w latach 1890-1892. Była ona największą w Prusach Wschodnich. Miała idealną lokalizację - w Puszczy Piskiej i przy czynnej linii kolejowej (dostawa szyszek odbywała się głównie koleją). Zwożono do niej szyszki z Prus, Polski i Rosji. Jej właścicielem był Richard Anders, kupiec zwany wschodniopruskim królem drewna, dzięki któremu powstała w Rucianem również fabryka płyt wiórowych. W 1900 r. Anders odkupił od Lehmanna tartak i rozbudował. Dzięki niemu stał się jednym z najnowocześniejszych w całych Niemczech. Zobaczcie w miasteczku jego zabytkową willę przy ul. Dworcowej oraz pozostałości po parku, w którym posadził egzotyczne gatunki drzew. Dziś wypatrzycie np. jodłę kalifornijską i sosnę czarną. Grobowiec Richarda Andersa znajduje się na terenie cmentarza komunalnego.

W czasie II wojny światowej w wyłuszczarni suszono tytoń dla wojska oraz przechowywano wino dla Hermanna Göringa, którego kwatera znajdowała się w Szerokim Borze (Kwatera Główna Luftwaffe). Co ciekawe, wyłuszczarnia działa nadal. Dostarcza nasiona dla szkółek leśnych. Proces pozyskiwania nasion zajmuje 24 godziny (z 2700 kg szyszek można pozyskać 30 kg nasion sosny). Wyłuszczarnia jest częścią Ośrodka Edukacji Leśnej. Opiekuje się nią Nadleśnictwo Maskulińskie, które organizuje zwiedzanie zabytku oraz prowadzi zajęcia edukacyjne (tel. 87 424 16 00).

Wyłuszczarnia składa się z właściwej murowanej wyłuszczarni, drewnianego magazynu na szyszki (w części piwnicznej jest magazyn nasion), magazynu zapasowego i magazynu szyszek wyłuszczonych. Są też zabudowania gospodarcze i budynek administracyjny. Naprzeciwko wyłuszczarni rośnie 400-letni dąb królewski, będący pomnikiem przyrody.

Interesującym zabytkiem jest również śluza Guzianka wybudowana w 1879 r. między jeziorami Guzianka Mała i Bełdany. Pozwala ona pokonać 2-metrową różnicę poziomów między jeziorami (śluzowanie to po prostu podnoszenie lub opuszczanie statku). Co ciekawe, początkowo główna komora była drewniana. Dopiero po 20 latach ściany wykonano z cegły i kamienia. Guzianka jako ważny węzeł komunikacyjny na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich jest w sezonie letnim oblegana. Tylko dzięki niej można się dostać na pozostałą część szlaku. Jednorazowo w śluzie może znajdować się 20 jachtów, a cały proces trwa ok. 20 minut.

Miłośnikom fortyfikacji wojennych polecamy obiekty Węzła Obronnego Guzianka. Ten system umocnień powstał jeszcze przed I wojną światową dla obrony Prus Wschodnich przed inwazją wojsk rosyjskich. Dokładnie miał bronić szlak kolejowy oraz zabezpieczać przed obejściem Puszczy Piskiej od południa i Guzianki. Budowany był od 1898 r. Składał się z 10 budowli: 3 wież CKM, 5 dział piechoty, stanowiska CKM i baterii przewoźnych wieżyczek. Obecnie obejrzycie bunkier-wieżę CKM przy jeziorze Nidzkim oraz bunkier przy śluzie Guzianka. W planach jest poddanie konserwacji i udostępnienia do zwiedzania innych obiektów.

Koniecznie zobaczcie też tartak z 1882 r. (podczas II wojny światowej został kompletnie zniszczony, a po wojnie odbudowany. Obecnie niszczeje), drewniany dom z lat 20. XX wieku z dachem w kształcie odwróconej łodzi, wieżę wodną z 1884 r. oraz parowozownię z 1898 r.

Z Rucianego-Nidy lub przez Ruciane-Nida przebiega wiele szlaków turystycznych. Wśród nich rowerowe: Pętla Nidzka, Pętla Bełdany, Pętla Szeroki Bór, Pętla Wojnowska oraz piesze: pomarańczowy, zielony, niebieski i żółty.