---

Opis obiektu:

---

Szlak rowerowy Pętla Bełdany oznakowany jest kolorem czerwonym. Zatacza on pętlę i liczy 39,3 km. Przebiega następująco: Ruciane-Nida - Guzianka - Wejsuny - Onufryjewo - Popielno - Wierzba - Iznota - Wygryny - Guzianka - Ruciane-Nida. Szlak jest wyjątkowo atrakcyjny przyrodniczo. Przebiega lasami Puszczy Piskiej, wśród ostoi zwierzyny, w Popielnie wyjdą Wam naprzeciw koniki polskie, których przodkami były dzikie tarpany.

Szlak zaczyna się przy Centrum Informacji Turystycznej i Promocji Gminy w Rucianem-Nidzie. Z zabytków Rucianego-Nidy polecamy Wam:
- zabytkową wyłuszczarnię nasion zbudowaną w latach 1890-1892, która była największą z Prusach Wschodnich
- śluzę Guziankę wybudowaną w 1879 r. między jeziorami Guzianka Mała i Bełdany. Dzięki niej można dostać się na resztę szlaku Wielkich Jezior Mazurskich
- obiekty Węzła Obronnego Guzianka, które powstały przed I wojną światową dla obrony Prus Wschodnich przed inwazją wojsk rosyjskich
- drewniany dom z lat 20. XX wieku z dachem w kształcie odwróconej łodzi
- wieżę wodną z 1884 r.
- parowozownię z 1898 r.

Następne na szlaku są Wejsuny. Koniecznie zajrzyjcie do Izby Regionalnej znajdującej się w drewnianej, mazurskiej chałupie. Zgromadzono tam spore zbiory, a wśród najciekawszych eksponatów: drewniana wędka, tabliczka szkolna, kancjonały drukowane gotykiem, rzadkie egzemplarze gazet. Wejsuny są znane również z baby pruskiej, którą znaleziono tam w 1872 r., a w 1969 r. przewieziono do Pisza, gdzie można ją podziwiać w centrum miasta. A baba pruska to obelisk, który prawdopodobnie symbolizował dla Prusów bóstwo lub bohatera. I był to zawsze mężczyzna, nie kobieta, mimo mylnej nazwy "baba".

Uważamy, że zabytkowe cmentarze to wyjątkowe dziedzictwo, które pozostało nam po dawnych mieszkańcach, o nieocenionej wartości artystycznej, historycznej, kulturowej, religijnej i społecznej, dlatego nie omińcie w Wejsunach cmentarza ewangelickiego z kwaterą z okresu I wojny światowej.

Po Wejsunach czas na Onufryjewo, pierwszą z wielu wiosek założonych przez starowierców, wyznania powstałego wskutek rozłamu w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. W Onufryjewie odkryto pozostałości cmentarzyska z czasów Galindów oraz monety srebrne i złote z II-III wieku. Z zabytków wsi polecamy Wam zobaczenie cmentarza starowierców oraz cmentarza ewangelickiego (oba w lesie na zachód od wsi).

Kolejne na trasie jest Popielno, słynące z hodowli koników polskich - małych i uroczych kucyków. W Popielnie znajduje się też hodowla bobrów oraz bydła polskiego czerwonego wywodzącego się od małego dzikiego bydła krótkorogiego. Odwiedźcie muzeum przyrodnicze w zabytkowym spichlerzu z XVIII wieku.

We Wierzbie znajduje się przeprawa promowa z półwyspu Popielski Róg w kierunku Mikołajek. Prom kursuje latem mniej więcej co godzinę, a przeprawa trwa 10 – 15 minut.

Na szlaku rowerowym Pętla Bełdany kolejna na trasie jest Iznota położona u ujścia rzeki Krutyni tworzącej szlak kajakowy do Bełdan. Odcinek Krutyni od jeziora Gardyńskiego do Iznoty nazywany jest Czarną Rzeką, ponieważ woda przybiera tam ciemną barwę od mulistego osadu torfowego koryta rzeki. Niedaleko Iznoty, dokładnie w Bartlewie znajduje się Galindia, miejsce stylizowane na grodzisko Galindów, zamieszkujących dawniej te tereny. Poprzez zabawę przybliżane są informacje o plemieniu, jego historii, zwyczajach. Uwaga - porywa się tam kobiety do klatek, a mężczyznom każe śpiewać, aby je wykupić. Czasem warto fałszować i to głośno, aby wystraszeni Galindowie wypuścili prędzej wybrankę.

W Iznocie znajdują się 3 zabytkowe ewangelickie cmentarzyki.

Z Iznoty kierujcie się na Wygryny. We wsi odbywały się wykopaliska archeologiczne, podczas których odkryto narzędzia kamienne i krzemienne pochodzące z okresu osadnictwa kultury ceramiki sznurowej. Z zabytków Wygryn polecamy zobaczenie drewnianej zabudowy, młyna z początku XX w. oraz dwóch cmentarzy ewangelickich.

Szlak rowerowy Pętla Bełdany kończy się w Rucianym-Nidzie.